Em Lê Ngọc Xuân Mai, 13 tuổi, hiện đang học lớp 8 tại Trường THCS Bình Tấn, xã Bình Thành, tỉnh Đồng Tháp. Em là cô bé nhỏ nhắn, ngoan ngoãn, mang trong mình một nghị lực lớn hơn tuổi. Nhưng đằng sau đôi mắt trong veo ấy là một tuổi thơ đầy thiệt thòi, khi ngay từ nhỏ, Mai đã không biết cha là ai và mẹ lại mắc bệnh tâm thần nặng.
Mẹ em – chị Lê Thị Kim Tuyết, 52 tuổi, thường xuyên đi lang thang, không thể tự chăm sóc bản thân. Chị đã có giấy giám định tâm thần và được nhận trợ cấp xã hội 750.000 đồng mỗi tháng. Nhưng căn bệnh ấy đã khiến chị gần như không còn nhận thức được cuộc sống xung quanh, chẳng thể nhớ nổi con gái mình là ai.
Người duy nhất gánh vác tất cả từ việc chăm sóc mẹ bệnh đến nuôi dạy Xuân Mai khôn lớn là dì Lê Thị Kim Trinh, 58 tuổi. Thương em gái không nơi nương tựa, dì đưa hai mẹ con về sống cùng, tự nhận phần khó về mình. Trước kia, dì làm nghề chạy xe ôm, ngày nào đắt khách cũng kiếm được hơn hai trăm ngàn. Nhưng giờ đây, sau cơn tai biến khiến tay chân co rút, sức khỏe yếu dần, thu nhập của dì chỉ còn vỏn vẹn 30.000 – 40.000 đồng mỗi ngày, khi có người thuê.
Ba con người, ba số phận bất hạnh, cùng nương tựa nhau trong căn nhà tạm bợ bên mé sông. Ngôi nhà nhỏ được dựng lên nhờ tấm lòng của bà con hàng xóm và những mạnh thường quân thương cảm. Nền đất lún, vách tôn xiêu vẹo, mưa dột nắng hắt – nhưng đó là nơi duy nhất mà Xuân Mai gọi là “nhà”.
Cả nhà sống nhờ vào số tiền ít ỏi dì Trinh kiếm được mỗi ngày. Những hôm không có khách, ba người chỉ ăn rau hái quanh nhà, hôm nào may mắn thì hàng xóm cho thêm ít cá, ít thịt. Dì Trinh không dám vay nợ, vì biết rằng sẽ không có cách nào trả nổi.
Khó khăn chồng chất, nhưng Xuân Mai vẫn không ngừng cố gắng. Dù bản thân đang mang bệnh gai cột sống và có u nang, em vẫn chịu đau, chỉ uống thuốc nam hái quanh nhà để đỡ nhức. Dì Trinh luôn day dứt, chỉ mong có một ngày đủ tiền đưa Mai đến bệnh viện để khám chữa bệnh tử tế.
Mai chưa bao giờ mặc cảm vì mẹ bệnh tâm thần. Ngược lại, em càng thương mẹ hơn, coi đó là lý do để cố gắng mỗi ngày. Với Mai, mẹ dù có đi lang thang đâu đó, vẫn là mẹ – người đã sinh ra em. Còn dì Trinh, với em, vừa là người mẹ thứ hai, vừa là chỗ dựa duy nhất trên hành trình trưởng thành. Trong căn nhà nhỏ bên dòng sông ấy, tình thương của ba con người vẫn âm thầm giữ ấm cho nhau dù cuộc sống có khắc nghiệt đến nhường nào.
